26 aug Vertrouwen

Alles in deze wereld is gebaseerd op verandering. Dag verandert in nacht en nacht weer in dag. Zomer verandert in nazomer en gaat vervolgens over in de herfst. Een baby groeit uit tot een kind en een kind tot een volwassene. Relaties gaan van oppervlakkig naar diep, en soms weer terug naar oppervlakkig. Wat gewoon is wordt soms bijzonder en wat bijzonder is wordt soms weer gewoon. Dat alles verandert is de enige zekerheid die we hebben in dit leven, en tegelijkertijd vaak vooral datgene waar we ons zo tegen verzetten. Weerstand bieden aan de beweging van het leven is als peddelen tegen de stroom in: je kunt het een tijdje volhouden, maar uiteindelijk zal je je aan de stroming over moeten geven.

We zijn in een tijd beland waarin we voor het eerst te maken hebben met veranderingen die de hele  wereld treffen. Maatregelen die worden ingezet om controle te krijgen op de situatie beïnvloeden ons leven, niemand uitgezonderd. Onze vrijheid en omgang met elkaar is ingeperkt en spontaniteit in de wacht gezet. Daar waar we graag de verbinding met elkaar opzoeken, moeten we afstand houden en soms zelfs contact vermijden. Enerzijds groeit de weerstand tegen deze inperkingen en merk je dat mensen gefrustreerd raken door de vele vaak tegenstrijdige maatregelen en de almaar groeiende betutteling. Anderzijds zie je ook dat velen zich juist vastklampen aan de regels uit angst om besmet te worden en er zelfs toe overgaan anderen te rapporteren die zich er minder nauwgezet aan houden. Starheid steekt de kop op in de vorm van alle regelgeving tot op de letter opvolgen en dat dan ook van anderen verwachten. Zowel die frustratie als die angst en starheid zijn uitingen van uit evenwicht zijn. Balans vind je immers altijd in het midden en nooit in de extremen.

In het midden blijven wanneer alles om je heen verandert, is hetzelfde als vertrouwen hebben dat wat er ook in de wereld gebeurt het in het licht van het groter geheel noodzakelijk is. Elke crisis op deze aarde heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van leven en het bereiken van een hoger complexiteit en bewustzijn daarvan. De situatie waarin we ons nu bevinden is daar geen uitzondering op. Vastklampen aan het riet, terwijl de stroming van de rivier aan je trekt, hou je maar zo lang vol. Loslaten en je overgeven in het besef dat de richting van de stroom altijd naar iets groters leidt, brengt rust en kalmte. Meebewegen en vertrouwen als tegenwichten van angst en frustratie geeft harmonie en balans; lijnt de weegschaal weer uit in het midden.

Wat ik hierboven schrijf is voor alle duidelijkheid geen pleidooi om geen gevoel te ‘mogen’ hebben. Onze emoties zijn er om te doorvoelen en ook ik heb me in de afgelopen tijd een aantal keren flink gefrustreerd gevoeld. Onze emoties maken deel uit van ons menszijn en zijn nuttig op specifieke en vooral betrekkelijk kortstondige momenten in ons leven. Angst om ons te behoeden voor acute fysiek gevaar, woede om onze grenzen aan te geven, verdriet om ons na verlies weer verbonden te voelen, enz. Zodra ze echter van een specifieke, kortstondige ervaring overgaan in een algemene, langdurige doorleving, dan krijgen ze steeds meer vat op hoe we in het leven staan en hoe we ons verhouden tot onze medemensen. De weegschaal slaat door en we raken ons midden kwijt, met als gevolg een groot gevoel van onbehagen, dat leidt tot een verzwakking van het immuunsysteem en een toenemende kans op ziekte (misschien juist waarvoor je zo je best doet om het niet te krijgen!).

Meebewegen met de onvermijdelijke veranderingen die het leven met zich meebrengt, is denk ik de grootste uitdaging voor ons als mens. Het is dan ook niet voor niets dat religies al eeuwenlang de nadruk leggen op overgave en onthechting. Toegerust met de capaciteiten om na te kunnen denken over de gevolgen van alles wat zich voordoet op aarde, is het niet zo vreemd dat onze emoties regelmatig de overhand nemen. Het ontbreekt ons nog aan de vermogens om het totale plaatje te kunnen overzien, waardoor we weten waartoe iets dient. Totdat het zover is, hebben we echter de vermogens ontvangen om te mogen vertrouwen. Vertrouwen dat alles wat gebeurt leidt naar iets wat grootser is.