10 nov Uiterlijke wereld en innerlijke vrede

Ik kwam vanmorgen deze tekst van mezelf tegen die ik in augustus 2017 voor mijn blog lichtbundels schreef . Het raakte me, omdat ik door de huidige situatie waarin we leven meer dan ooit wordt uitgedaagd om in balans te blijven. Want er gebeurt zoveel om me heen wat ik niet begrijp. Herkenbaar hierin is het Daoïstische principe van ‘in het lege midden blijven’, hetgeen een mooie brug slaat naar de filosofie van Qigong.    

Vrede betekent voor mij niet persé dat alles koek en ei is, maar meer dat er balans gevonden wordt in alle omstandigheden. In een wereld als de onze waar er geen sprake is van perfectie en we elkaar als medemens nog weleens flink op de tenen trappen, is balans vinden een voorwaarde om met vrede in je hart te kunnen leven. Je kunt nog zo vurig wensen dat er geen nare dingen meer gebeuren, zodat je meer vrede mag ervaren, maar dan maak je jezelf afhankelijk van dingen waar je geen enkele grip op hebt. Waar je wel invloed op hebt is de manier waarop je reageert en handelt als er iets in je leven gebeurt wat je liever anders had gezien. Vergelijk het maar met niet kunnen zwemmen en er maar op hopen dat iemand je redt als je in het water valt of het heft zelf in handen nemen door te leren zwemmen, zodat op het moment dat het nodig is je jezelf kunt redden (en misschien ook nog een ander!).

Zwemmen is niet zo moeilijk als het weer rustig is en het water kalm, pas als de wind begint te waaien en de golven je tegemoet rollen komt het erop aan dat wat je hebt geleerd in de praktijk te brengen. Bij tegenslag en moeilijke momenten in het dagelijks leven betekent dat echter geen tandje bij, zoals in de vergelijking met zwemmen, maar juist dat je kalmeert. Dat je even een stapje terug doet en de tijd neemt om naar binnen te keren. Dat je je niet meteen verbolgen of verontwaardigd voelt en daardoor een impulsieve tegenreactie geeft, maar een moment neemt om je bewust te worden van wat je nu werkelijk voelt en jezelf de gelegenheid te geven je in de ander in te leven. Wat is er gebeurd met hem of haar dat hij of zij zo tegen jou doet? En heeft het werkelijk iets met jou te maken, of is het gewoon de ander die zijn of haar onzekerheid of ongemak op jou projecteert? Is het misschien een verkapte vraag om hulp en kan je door rustig te reageren de ander misschien helpen? Door dat soort vragen aan jezelf te stellen, wordt je je niet alleen bewust van de herkomst van je eigen emotie, maar vooral ook van die van de ander en kun je met meer helderheid en inzicht reageren en omgaan met elke situatie.

Als mens hebben we de kracht van gedachten gekregen, een machtig instrument dat we kunnen gebruiken om onszelf te trainen anders naar de wereld om ons heen te kijken en zelfs in moeilijke omstandigheden in balans te blijven. Wie naar de wereld kijkt en alleen maar ellende ziet, ontwikkelt een blinde vlek voor alle mooie en liefdevolle gebeurtenissen, maar wie naar de wereld kijkt en alleen maar vrede en vriendschap ziet, staat ook niet in verbinding met de realiteit. In onze blik op de wereld moet dus ook balans te vinden zijn. Zowel het donker als het licht verdienen onze aandacht. Dat betekent dus niet alleen ruimte geven aan blijdschap en goedheid, maar ook net zo goed aan verdriet en boosheid, zodat deze niet omslaan in wanhoop en woede waardoor hele volken worden verdreven en onderdrukt. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar het toelaten van emoties die wij in het westen als ‘negatief’ hebben bestempeld, zou weleens de sleutel kunnen zijn tot een vreedzamere wereld. Pas wanneer wij leren stoppen om emoties als boosheid en verdriet van onze naasten als commentaar op onszelf te zien en de ander de ruimte te geven zijn of haar ziel te luchten, zullen de explosieve varianten daarvan langzaam uit deze wereld verdwijnen.

Een conflict barst niet van het ene op het andere moment uit in een oorlog, daar gaat een heel proces aan vooraf. Beginnend als een klein zaadje van onbalans, wanneer bijvoorbeeld een kind het verdriet om de moord van zijn ouders of familie niet kan uiten en het diep wegstopt. Bij het bereiken van volwassenheid is zijn verdriet uitgegroeid tot een kolkende massa dat zich diep in zijn ziel roert en uiteindelijk tot uitbarsting komt in acties van wraak en haat, waarbij het leven van hemzelf of de ander geen enkele waarde heeft. Een heel ingrijpend voorbeeld dat maar al te vaak in de wereld om ons heen werkelijkheid is. Laten we er vooral boos over worden en vervolgens de balans weer terug brengen door in ons eigen omgeving onszelf en elkaar de ruimte te geven om diep van binnen te voelen wat er leeft en daar uitdrukking aan te geven. Een vredevolle wereld wordt gedragen op handen van wederzijds begrip en compassie, vooral wanneer imperfectie de kop opsteekt. Laten we maar vooral van elkaar houden ….