24 mrt Qigong en metaforen voor het leven

De natuur neemt een belangrijke plaats in in alle bewegingsleren die gebaseerd zijn op de Daoïstische levensfilosofie en de Chinese Geneeskunde. Zo ook bij Qigong. Niet alleen de bewegingen die gedaan worden dragen vaak namen van dieren, ook metaforen die gebruikt worden om uit te leggen hoe je in harmonie en balans kunt leven zijn vaak gebaseerd op de natuur. Zon en maan, bergen en dalen, rivieren en oceanen, eb en vloed, hemel en aarde, zijn veelgebruikte beeldspraken tijdens de lessen.

Voor de lente periode, die in het teken van het Hout element staat, wordt vaak een boom of bamboe als zinnebeeld gebruikt. De energie die bij deze periode hoort is een opwaartse en een naar buiten gerichte energie. Krachtig waar het moet zijn, zacht waar het nodig is. Bij kracht denk ik aan sterke wortels die tot diep in de aarde reiken en bij zacht denk ik aan de tere pastelkleurige bloesems van de prunussen en magnolia’s die op dit moment volop in bloei staan. Onderstaande tekst is een prachtig voorbeeld van hoe beeldspraak in het Daoïsme en Qigong wordt gebruikt om uit te leggen hoe wij als mens met de minst mogelijke weerstand door het leven zouden kunnen gaan.

De bamboestengel, die meebuigt, overleeft de storm, terwijl de breekbare eik erdoor kan worden ontworteld. Waarom? Door mee te buigen neemt de bamboestengel niet langer de ruimte in die hij even tevoren nog innam. Hij weet zich als het ware onstoffelijke te maken en krijgt daardoor niet de volle kracht van de storm te verduren.
Door mee te buigen overleeft de bamboestengel, overigens zonder daarmee aan kracht in te boeten. Met zijn sterke wortels verliest hij de grond niet. Als de wind gaat liggen, springt de bamboestengel overeind en staat weer waar hij stond. De Bamboe is inderdaad een heel sterke plant: hij heeft een lang leven en is altijd groen, ook in de winter. Hij bezwijkt niet onder het gewicht van de hevigste sneeuwval, omdat hij de sneeuw geen brede takken biedt waarop ze zich kan vastzetten.
Bamboe lijkt zich makkelijk aan nieuwe omgevingen aan te passen en groeit sterker dan voor heen na te zijn onderworpen aan zware winterstormen of de houthakkersbijl. En zijn binnenste? Vanbinnen is hij leeg. Zij die Tao volgen bewonderen bamboe omdat dit toont hoe leegheid, holheid en onstoffelijkheid van levensbelang zijn.
‘Iedere dag Tao, leven in balans en harmonie’ – Deng Ming-Dao

Boven deze tekst staat ‘onstoffelijkheid’ als titel. Door van zijn plaats te durven komen laat de bamboe zien dat hij niet hecht aan een vaste positie. Bamboe heeft geen verlangen om een bepaalde ruimte in te nemen, maar gaat moeiteloos mee in de bewegingen van de natuur. Dat het hol is van binnen wordt in verband gebracht met zonder begeerte te zijn. De mens die niets begeert heeft geen verwachtingen van hoe iets precies zou moeten gaan en zal daarom ook nooit teleurgesteld zijn. Daarin is ook het verband te zien met de bamboe die geen takken heeft waar de sneeuw zich aan kan vastzetten.

Begeerteloos zijn is een vorm van buigzaamheid en flexibiliteit. Het is voor ons als mens maar moeilijk voor te stellen hoe het is om zonder begeerten of verlangens te zijn. Vaak zijn we in het heden bezig met wat we in de toekomst willen bereiken en het is ook prima om je te verheugen op dat wat voorligt, maar pin jezelf er niet op vast. Wees bereid om ook iets anders te ontvangen dan dat waar je over gedroomd hebt en je zult verbaasd zijn dat het leven je iets veel mooiers geeft dan dat je van tevoren ooit zelf had kunnen bedenken. Vertrouwen hebben in het leven, dàt zijn de diepe wortels in deze vergelijking.

De vers hierboven eindigt zo:

In tijden van rampspoed door de stormen van het leven zouden we moeten buigen zonder dat we hoeven te breken of te wijken. We zouden onze wortels moeten laten neerzinken in de levensbron zelf en ons voeden met de energie van de hemel en de aarde. En we zouden bij onszelf naar binnen moeten kijken om te begrijpen hoe leegte in onszelf functioneert. Als we het geheim van ‘onstoffelijkheid’(xu) zouden kunnen doorgronden, zouden we inderdaad zeer krachtig zijn.

Stevig geworteld zijn, zorgt ervoor dat je niet snel van slag gebracht wordt. Je bent flexibel genoeg om mee te gaan met dat wat op je pad komt, omdat je je niet vasthoudt aan een bepaald verloop, en tegelijkertijd ben je stevig verankerd in het vertrouwen dat de wendingen die jouw leven neemt je precies datgene geven wat je nodig hebt om te kunnen rijpen en groeien. En zo kun je meebewegen in zowel de briesjes van het leven als in de levensstormen en kom je altijd dankzij de wortels van vertrouwen terug naar je kern. Terug naar je innerlijke rust en geborgenheid, oftewel je eigen onstoffelijkheid.