12 okt Herfst en de energie van de longen

In mijn Zhineng Qigong lessen van deze maand besteed ik extra aandacht aan de longenergie. Volgens de Chinese gezondheidsleer is de longenergie namelijk gekoppeld aan de herfst, zoals die van de lever gekoppeld is aan de lente, die van het hart aan de zomer, die van de milt aan de nazomer en die van nieren aan de winter. Een oude Chinese tekst (Suwen) zegt het volgende over de longenenergie:

Het westen brengt droogte voort
droogte brengt metaal voort
metaal brengt de scherpe smaak voort
de scherpe smaak brengt de long voort
de long brengt huid en lichaamshaar voort
huid en lichaamshaar brengen de nieren voort
de long heeft controle over de neus

In de hemel is het droogte, op aarde is het metaal
Als onderdeel van het lichaam is het huid en lichaamshaar
Als orgaan is het de long
Als kleur is het wit
Als muzieknoot is het shang
Als geluid is het snikken
Als beweging die op verandering reageert is het de hoest
Als lichaamsopening is het de neus
Als smaak is het scherp
Als uitdrukking van wilskracht is het verdriet

Verdriet verzwakt de long
Vrolijkheid brengt evenwicht in verdriet

Woorden die in de tekst hierboven zijn verweven zijn droogte, metaal, scherpe smaak, huid en lichaamshaar, neus, wit, shang, snikken, hoest, verdriet en vrolijkheid. Het zijn stuk voor stuk elementen die bij de longenergie horen en die mee worden genomen bij het stellen van een diagnose binnen de Traditionele Chinese Geneeskunde en het op een rij zetten van een behandelplan. Wanneer iemand bijvoorbeeld klachten heeft over zijn huid, dan kan dat wijzen op een tekort aan energie van de longen. Heel simpel gezegd zou je deze tekort dan kunnen aanvullen door ervoor te zorgen dat het lichaam meer scherpe voeding toegediend krijgt. Uiteraard bestaat de behandeling van een klacht uit veel meer dan alleen een voedingsadvies en wordt er bij het stellen van een diagnose in de Traditionele Chinese Geneeskunde rekening gehouden met een veel groter plaatje. Zo kan ook gekeken worden naar de milt (nazomer), die in volgorde voor de longen (herfst) komt en die wanneer het energetisch te zwak of te sterk is ook van invloed kan zijn op longenergie. Een hele mooie en niet te ingewikkelde uitleg over de holistische kijk van de Traditionele Chinese Geneeskunde op het lichaam en haar energieën, vind je in het boek Vuurman en Watervrouw.

De woorden verdriet en vrolijkheid vallen ook op in de Suwen tekst hierboven. Als we het over het jaargetijde van de herfst hebben dat aan de longenergie gekoppeld is, dan spreken we over een periode waarin de aarde zich langzaam klaar maakt om over te gaan tot de stilte van de winter. Er wordt afscheid genomen van de uitbundige zomer. De zaden, noten en bladeren van planten en bomen vallen naar beneden en worden opgenomen door de aarde en ook de mens keert zich naar binnen toe. Kijkend naar de fase in het leven van de mens dat gekoppeld is aan de longenergie, dan komen we uit bij  de periode tussen middelbare leeftijd en ouderdom. Een periode waarin afscheid genomen wordt van de kracht van het leven en men zich voorzichtig aan voorbereid op de rust en kalmte van het ouderdom. En afscheid nemen gaat bijna altijd samen met verdriet. Een emotie die in al zijn facetten goed gevoeld en beleefd mag worden, ja zelfs móet worden, om daarna vol energie (denk aan de kracht van de lente) het leven weer op te pakken. Maar stel dat je in dat verdriet blijft hangen en het je leven volkomen beheerst, dan is ook hier sprake van een disbalans in de longenergie. Een disbalans die in evenwicht gebracht kan worden door de tegenoverliggende energie van het hart en de bijbehorende emotie van vrolijkheid.

Wanneer je met Zhineng Qigong oefeningen de nadruk legt op een bepaalde energie (die van long en dikke darm  of hart en dunne darm of milt en maag, enz.) dan kan je daarmee ook zorgen voor meer geestelijke evenwichtigheid. Bij overmatig verdriet bijvoorbeeld kunnen oefeningen voor de longmeridianen zorgen voor een emotionele ontlading, waardoor de energie weer vrij kan stromen en er langzaamaan meer ruimte komt voor de mooie dingen in het leven. Alleen al de bewegingen van opnemen en loslaten tijdens een Zhineng Qigong, kunnen zo’n doorbraak teweeg brengen. Je hoeft helemaal niet eens zo heel erg de diepte in te gaan en precies te weten hoe alles in zijn werk gaat. Je overgeven aan het ritme van de beweging, zoals de natuur zich overgeeft aan het ritme van de seizoenen, kan al genoeg zijn. Laat maar los en laat je meevoeren, als een herfstblad in de wind!

Yvonne Alefs