08 feb De drie schatten: Jing, Qi en Shen

In de Chinese schrijftaal wordt het cijfer drie uitgedrukt door middel van drie horizontale strepen boven elkaar. De symboliek achter dit Chinese teken is prachtig. Eén streep staat voor de éénheid –  de Dao – oftewel de leegte die tegelijkertijd ook de onuitputtelijke bron van  alles is. Twee strepen staan voor een scheiding, oftewel yin en yang, aarde en hemel. Plaats je een derde streep tussen deze twee polen in, dan drukt dat de ruimte uit waar hemelse (yang) en aardse (yin) invloeden eeuwig in en uit gaan, waardoor leven zich kan manifesteren.

Deze ‘derde streep’ tussen hemel en aarde, tussen yin en yang, staat symbool voor de mensheid. De mens wordt in het Daoïsme beschouwd als het ultieme resultaat van hemelse en aardse invloeden. Alle processen die zich afspelen in de ruimte tussen aarde en hemel, kunnen ook teruggevonden worden in het menselijk lichaam. Een voorbeeld hiervan is wat in Qigong ‘de drie schatten’ wordt genoemd. We hebben het dan over de energieën Jing, Qi en Shen .

Jing is de Qi die we bij de conceptie van onze ouders meekrijgen en wordt ook wel ‘de kiem van het leven’ genoemd. Het is de kracht van de aarde, de energie die vorm geeft, de manifestatie van de oorspronkelijke scheppingskracht. Jing is opgeslagen in en rondom de nieren en vormt de basis van ons leven. Naarmate we ouder worden, raakt deze Qi langzaam op en houdt onze ‘vorm’ (ons lichaam) op te bestaan. Wie dus een lang en gezond leven wil leiden, moet ervoor zorgen zuinig met deze energie om te gaan, door zowel lichamelijk als geestelijk een leven van balans en evenwicht te leiden.

De tweede schat heet Qi. Dit is de pure levensenergie die door het lichaam (dat wat vorm heeft gekregen door Jing) stroomt. Het is de menselijke kracht, de energie die leven (animatie) geeft, de verbindende dynamiek tussen hemel en aarde. Qi stroomt door ons hele wezen en wordt gevoed en aangevuld vanuit drie bronnen: voeding, ademhaling en Jing. Wie gezonde, energierijke voeding tot zich neemt en gebruikmaakt van zuivere lucht bij een diepe ademhaling, houdt deze drievoudige toevoer in balans en verbruikt niet teveel Jing bij het voeden van de Qi. In de westerse wereld zien we vaak dat mensen door een ongezonde levensstijl een te grote aanslag op hun Jing-voorraad plegen. Een leven waarin ‘fast food’ en ‘junk food’ een grote rol spelen en de ademhaling door stress hoog in het lichaam blijft of door vervuiling onzuiver is, zal veel meer aanspraak maken op de Jing om de Qi te blijven voeden, en daardoor sneller door de Jing-voorraad heen zijn.

Shen is de derde schat en is Qi op het niveau van de geest en ziel, ook wel Bewustzijn genoemd. Het is de hemelse kracht, de energie van alles wat vormloos is en de meest ijle vorm van Qi in ons lichaam. Shen geeft ons het vermogen om emoties te interpreteren en te observeren, om keuzes te maken en te analyseren. Het is ook de energie van onze gedachten, ideeën, intenties, ingevingen, creativiteit en al het andere wat we niet met onze zintuigen kunnen waarnemen. De Chinese tekens voor Shen zijn zon, maan en sterren, omdat deze net als Shen kracht en licht uitstralen.

De filosofie van de Daoïsten heeft veel weg van het effect van Baboesjka poppen, waarbij je bij het openen van de poppen een steeds kleiner poppetje vindt. Aan het begin van dit artikel legde ik de werking van het Universum uit volgens de Chinese zienswijze, waarbij de ‘middellijn’ (de ruimte tussen hemel en aarde) symbool staat voor het leven. Wanneer je het leven ‘opent’ vind je de theorie van ‘de drie schatten’, waarbij de Qi weer de ‘middellijn’ vormt tussen Jing en Shen. Open je Qi, dan vind je ook daar weer een verfijning in energieën, en ga zo door. Een fascinerende kijk op het leven en het menselijk wezen, waar het westen naar mijn idee veel van kan leren.

Yvonne Alefs