18 dec Mawangdui Daoyin Shu –
Van Daoyin naar Qigong

Afgelopen november ben ik geslaagd voor het tweede leerjaar van de docentenopleiding aan de Do-In Academy van Lilian Kluivers. Eén van de onderdelen van het examen was het schrijven van een artikel over een aan Do-In (ook wel Tao Yoga genoemd) gerelateerd onderwerp. Omdat Do-In en Qigong een gedeelde geschiedenis hebben, een gezamenlijke bron, heb ik me voor de inhoud van mijn artikel daarin verdiept. Hieronder in het kort de highlights die vooral betrekking hebben op Qigong én een demonstratie van de tot nu toe oudst gevonden Daoyin oefening, de Mawangdui Daoyin Shu. Wie geïnteresseerd is in het volledige artikel kan deze ook op mijn website vinden.

De gezamenlijke geschiedenis van Do-In en Qigong is te vinden in de eeuwenoude Chinese gezondheidstraditie ‘Daoyin’. Dao betekent hier ‘qi met aandacht door het lichaam leiden’ en Yin ‘het rekken en strekken van de ledematen’. Een vorm van yoga, dat op de Taoïstische levensfilosofie is gebaseerd en onderdeel uitmaakt van de Traditionele Chinese Geneeskunde, waartoe ook bijvoorbeeld acupunctuur, acupressuur en kruidentherapie behoren. In de 8e eeuw na Christus werd Daoyin vanuit China door Japanse masseurs overgebracht naar Japan, waar het de naam Do-In kreeg en een aantal aanpassingen onderging.

Qigong is pas veel later, rond de tweede helft van de 20e eeuw, vanuit Daoyin ontstaan. Aan het begin van deze eeuw richtte China zich vooral op verwestering en technologische vooruitgang, waardoor het maar weinig heeft gescheeld of deze eeuwenoude traditie was helemaal in vergetelheid geraakt. Alles wat maar traditioneel was en naar het verleden verwees, werd volledig en rigoureus de rug toe gekeerd. Daoyin werd nog wel beoefend, maar slechts nog door een klein groepje mensen. Pas toen een partijlid van de Communistische partij halverwege de vorige eeuw ernstig ziek werd en door het dagelijks beoefenen van Daoyin weer genas, is de interesse in China in deze bewegingsleer weer ontstaan. Vooral ook omdat de Communistische Partij hierin een oplossing zag voor het heersende probleem in de gezondheidszorg, nl. dat er maar 1 dokter op 26.000 mensen was. Voordat Daoyin echter weer op grote schaal onder de aandacht werd gebracht, moest het eerst gestript worden van alle banden met en verwijzingen naar traditie, spiritualiteit en religie. Ook de naam moest aangepast worden en werd veranderd in Qigong.

Het bewijs dat Daoyin al meer dan twee duizend jaar bestaat, is in de jaren 1970 tijdens opgravingen bij o.a. Mawangdui in Zuid China gevonden. De manuscripten die daar ontdekt zijn dateren op zijn minst van 200 v. Chr. en beschrijven uitvoerig het volledige scala waaruit de gezondheidstraditie van Daoyin bestaat: ademhalingstechnieken, oefeningen om de ledematen te rekken en strekken, gebruiken van de aandacht om qi door het lichaam te leiden, adviezen m.b.t. voeding en seksuele activiteiten, enz. Naast deze manuscripten is ook een zijden doek gevonden met 44 geïllustreerde figuren die Daoyin oefeningen doen. Dit zijn tot nu toe de oudste illustraties die gevonden zijn waarop Daoyin wordt afgebeeld. Recentelijk heeft het Chinese instituut dat verantwoordelijk is voor de inhoud van Qigong in China, een nieuwe serie met de naam ‘Mawangdui Daoyin Shu’ gemaakt die afgeleid is van de figuren op deze zijden doek.

Dankzij opgegraven manuscripten zoals die van Mawangdui, is het duidelijk geworden dat de Chinezen door de eeuwen heen Daoyin altijd zijn blijven gebruiken als gezondheids- en genezingstechniek, maar dat het in bepaalde perioden van de geschiedenis óók werd aangewend voor spirituele en religieuze doeleinden, zoals bijvoorbeeld onsterfelijkheid. Je zou kunnen stellen dat de hedendaagse Qigong – als de van traditie en spiritualiteit gestripte vorm van Daoyin – de vroegste vormen van deze gezondheidstraditie opnieuw representeert, maar langzaam wordt daar toch, in elk geval hier in het Westen, ook weer de behoefte aan meer spiritualiteit aan toegevoegd.